Yaşam Alanlarına göre Malawi Cichlidleri

Malawi gölünde üç ana tip kıyı, ve buna bağlı göl tabanı şekli bulunur. Geniş kumluk alanlar, sazlık ve bataklık kıyılar, ve kayalık resifler.

Akvaristlerin yoğun olarak ilgi duyduğu bir çok tür, bu kayalık alanlarda yaşar. Bu cichlidlerin büyük çoğunluğu sığ sularda bulunur. 20 Metrenin altına inildiğinde popülasyon azalır. 30 Metrenin altında ise oldukça az tür görülür.

Yoğun olarak cichlid bulunan kayalık bölümlerde, metrekarede ortalama olarak 6-7 balık bulunabilir, bazen bu ortalama 12'ye kadar çıkabilir. Bu yüksek sayı, aranılan besin kaynaklarının bol bulunduğu alanlardadır. Yoğun olarak alg ile kaplı kayalar, sayısız küçük organizmaya ev sahipliği yapar. Yüksek oluşum gözlenen kayalık alanlarda yapılan araştırmalarda, metrekarede 30.000 organizmanın yaşadığı saptanmıştır. Bunların çoğu Ostracodlar, Chironomidler ve Copepodlardır.

Bu kayalık alanlarda yaşayan cichlidler, kendilerine özgü gereksinimler dahilinde, belli davranış özellikleri geliştirmişlerdir. Bunlara, yerel balıkçılar tarafından "mbuna" denmektedir. Daha sonraları aynı terimi akvaristlerde kullanmaya başlamıştır.

Mbuna terimi, yoğunlukla tüm, Pseudotropheus, Labeotropheus, Melanochromis, Labidochromis, Iodotropheus, Gephyrochromis, Genyochromis, Cynotilapia ve Petrotilapia türleri için kullanılır. Çoğu "mbuna" maksimum 10 cm boyuna erişebilir, sadece birkaç tür 15-20 cm olabilmektedir. Yılın herhangi bir dönemine bağlı olmayan, her balığa göre değişen üreme dönemlerinde, erkekler küçük alanları sahiplenirler, ve korurlar. Bununla birklikte, tüm "mbuna"lar resiflerine karşı yoğun bir bölgeci içgüdü hissederler. Bir rakibin kovalaması bile, kaçan balığı resifin dışına çok nadiren çıkarabilir. Tehlike anında, balık en yakın yarığa girerek saklanır. Ardından çıkıp yine bölgesinde kalır. Böyle bir içgüdüyle yaşan "mbuna"lar için, uçsuz bucaksız görünen kumluk alanlar, aşılması imkansız çöller gibidir.

Resiflerin etrafını, kumluk ve az kayalık alanlar çevirir. Bu bölgede, kumlu alanlar bazen Vallisneria ve Ceratophyllum gibi bitkilerle kaplı olabilir. Aulonocara, Hemitilapia, Oreochromis, Nimbochromis gibi türler, ve diğer cichlidlerin yavruları bu alanlarda sıkça görülür. Aulonocara'lar iki gruba ayrılır. Ticari olarak bulunabilen türlerinin büyük çoğunluğu, aynı zamanda daha renkli grup olan küçük Aulonocara'lara aittir. Bu bölgelerde yaşayan Aulonocara, gece uyumak için kayalık mağaraları kullanır. Birçok "mbuna" gibi, çiftleşmeleri de yine bu mağaralarda gerçekleşir. Gün içindeyse, kumluk alanlarda besin ararlar. Boş gibi görünen kumluk alanlar bile, çok sayıda sivrisinek larvası, Ostracodlar, Crustacean'lar, Copepod'lar gibi organizmalar bulunur. Ayrıca Valllisneria yatakları, salyangozları, midyeleri, karides türlerini, ve diğer böcek larvalarını barındırırlar. Bu geçiş bölgelerinde ve kıyıya yakın kumluk alanlarda Haplochromis ve Lethrinops türleri de görülebilir, ama daha çok açık sularda bulunurlar. Hızlı yüzücü olan bu balıklar, tehlike anında süratlerine güvenirler. Haplochromis Rostratus (Kral Cichlid), tehlike anında kendini kuma da gömebilir.

Bir diğer bölge, sazlık kısımlardır. Bu saz toplulukları bazı kuşlar içinde üreme alanlarıdır. Aynı zamanda, cichlidler içinde, kuşlardan ve diğer avcı balıklardan saklanma imkanı sağlarlar. Bu bölgelerde, bir "mbuna"ya rastlamak oldukça zordur. Bölgeye en çok uyum sağlamış tür ise, yine Haplochromis'lerdir. Bu 25 cm'ye kadar büyüyebilen iri balıklar, sazların arasında kamuflaj sağlayıp avlarını beklerler. Birçok Oreochromis türünün yavruları da bu "güvenli" sularda bulunurlar, zaman zaman geniş gruplar halinde yüzerler.

Daha derin sularda yaşayan cichlidler, yine yerel balıkçılar tarafından "utaka" adıyla anılırlar. Besin arayışları sırasında bazen kıyı kesimlerde de görülseler de, genel olarak 30 metre ve altında bulunurlar. Bu grupta, zooplankton süzerek beslenen yaklaşık 20 farklı Haplochromis türü vardır. Besin arayışları sırasında bazen kıyı kesimlerde de görülebilirler. Bir diğer tipik "utaka" ise 8 farklı türü bulunan Rhamphochromis'tir. Bunlar 60 cm'ye kadar büyüyebilen oldukça vahşi avcılardır.

Bilinen neredeyse tüm cichlid türleri, gölün güney ve batı kısımlarında, daha çok Malawi sınırları içinde kalan bölümlerden gelmektedir. Tanzanya ve Mozambik sınırlarına dahil bulunan doğu kıyısında ise, bir çok alan halen keşfedilmeyi beklemektedir.

Balık ithalatçıları düzenli olarak Malawi'den cichlid almaktadırlar. Fakat akvaristler için ihraç edilen balık sayısı, gölde yakalanan toplam balık miktarının çok küçük bir parçasıdır. Büyük çoğunluğu yerel halklar için besin kaynağı olmaktadır. Çevre köy ve kasabalardaki nüfusun, protein ihtiyacının 70%'i, gölden yakalanan balıklardan sağlanır.

Sualtı fotoğrafları, sonuncusu dışında BBC Planet Earth belgeselinden alınmıştır. Sonuncusunu Sabine Melke'nin Malawi Cichlids kitabından fotoğrafladım.

Diğer fotoğraflar Michael K. Oliver'a aittir...

YORUM YAZ

6 - Kurulum

12 Mayıs 2008

P /P PFONT face=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif color=#000066 Evimizde önceden belirlediğimiz, akvaryum için ayırdığımız uygun noktayı güzelce süpürüp sileriz. Çünkü akvaryum sehpamızın modeline göre değişmekle birlikte, b...